Tuesday 19 April 2016

Ἐγκόλπιον

«Καρδίαν καθαρὰν κτίσον ἐν ἐμοὶ ὁ Θεός
καὶ πνεῦμα εὐθὲς ἐγκαίνισον ἐν τοῖς ἐγκάτοις μου,
πάντοτε, νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.»
Εγκόλπιο < απόδοση στο μονοτονικό της λέξης: ἐγκόλπιο < ἐγκόλπιον < αρχαία ελληνική ἐγκόλπιος

  • βιβλίο που περιέχει οδηγίες και κανονισμούς για μια συγκεκριμένη τέχνη ή επιστήμη σε απλή και κατανοητή γλώσσα  
  • (κατ’ επέκταση) οτιδήποτε θεωρητικά έχει βασικές οδηγίες για συγκεκριμένη πράξη ή συμπεριφορά
  • κόσμημα ή άλλο διακριτικό σήμα που κρεμιέται στο λαιμό και φτάνει περίπου στο μέσο του στήθους
Το αρχιερατικό εγκόλπιο δεν θεωρείται άμφιο, αλλά έμβλημα του επισκοπικού βαθμού στην Ορθόδοξη Εκκλησία, στη θέα του οποίου τόσο οι ένστολοι όσο και οι φιλαρμονικές μπάντες αποδίδουν τιμές στρατηγού. Καθιερώθηκε με Βασιλικό Διάταγμα το 1856. 
Το εγκόλπιο συμβολίζει την αξία της καθαρής καρδιάς και τη σφραγίδα και την ομολογία της πίστης.

Είναι ένα μεταλλικό εικόνισμα συνήθως ωοειδούς σχήματος, στολισμένο με πολύχρωμες πέτρες ή σμάλτα, που φέρεται με χρυσή αλυσίδα από το λαιμό του επισκόπου στο στήθος του πάντοτε, είτε ιερουργεί είτε όχι. 

Υπάρχουν δύο είδη εγκολπίων.
Τα πρώτα φέρουν την παράσταση της Θεοτόκου να κρατάει τον Ιησού και γι' αυτό, το εγκόλπιο ονομάζεται «Παναγία». 
Αυτού του είδους τα εγκόλπια φέρονται από όλους όσους κατέχουν τον τρίτο βαθμό της ιεροσύνης (δηλ. τους επισκόπους).

Τα δεύτερα, εικονίζουν τον Ιησού Χριστό να ευλογεί και να κρατάει το Ευαγγέλιο, οπότε σε αυτή την περίπτωση το εγκόλπιο ονομάζεται «Χριστός». Αυτά τα εγκόλπια φέρονται συμπληρωματικά κατά κύριο λόγο μόνο από προκαθήμενους Αυτοκεφάλων Εκκλησιών.

Κατά την Θεία Λειτουργία, ο αρχιερέας φέρει όσα εγκόλπια δικαιούται μαζί με τον επιστήθιο σταυρό που φ
οριέται από τον επίσκοπο μόνος του ή μαζί με εγκόλπιο, ως εξάρτημα, όχι όμως απαραίτητο, της στολής του. 
Είναι παράδοση όταν οι υποδιάκονοι ενδύουν το εγκόλπιο στον αρχιερέα, ο αρχιδιάκονος ή ο ενδυόμενος αρχιερέας να εκφωνεί την ακόλουθη προσευχή:
«Καρδίαν καθαρὰν κτίσον ἐν ἐμοὶ ὁ Θεὸς καὶ πνεῦμα εὐθὲς ἐγκαίνισον ἐν τοῖς ἐγκάτοις μου.πάντοτε, νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.»
Ο εγκόλπιος σταυρός φέρεται και από πρεσβυτέρους, που τιμήθηκαν με το οφφίκιο του Πρωτοπρεσβυτέρου ή του Αρχιμανδρίτη.

No comments:

Post a Comment