Ιδιόμελον ή Αυτόμελον

Επίσημα Ιδιόμελον ή Αυτόμελον Τροπάριο ονομάζεται στην εκκλησιαστική υμνολογία συνηθέστερα το τροπάριο ή ο ύμνος που έχει ιδιαίτερη (δική του), μελωδική γραμμή, δηλαδή δεν ακολουθεί μια συγκεκριμένη γενική μελωδία άλλων ύμνων όπως πολλοί ύμνοι της Βυζαντινής Υμνογραφίας σε αντίθεση με το Προσόμοιο τροπάριο που ακολουθεί το μέλος άλλων ύμνων, εν προκειμένω ιδιομέλων, όπως συμβαίνει π.χ. σε κοντάκια ή σε ειρμούς των κανόνων.

Τα Ιδιόμελα δεν δεσμεύονται από μετρικούς ή τονικούς κανόνες με συνέπεια ν΄ αναπτυχθούν ως ανεξάρτητα μουσικά άσματα, με ωραίες μελωδικές φράσεις. 

Τα ωραιότερα και καλλίτερα των ιδιομέλων είναι εκείνα που ψέλνονται τα απογεύματα των Κυριακών της Μεγάλης Σαρακοστής, λεγόμενα και Απόστιχα Εσπερινού, τα οποία παρουσιάζουν κατανυκτικό ύφος σε αρχαία μελωδική γραμμή. 

Αυτά τα συγκεκριμένα αποτελούν συνθέσεις του Ιακώβου του Πρωτοψάλτου.

Τα ιδιόμελα περιέχονται στα Στιχηράρια, (= χειρόγραφοι εκκλησιαστικοί μουσικοί κώδικες), και είναι ύμνοι γραμμένοι ιδιαίτερα για το θέμα που αναφέρονται.

wikipedia