Το ιερότερο σημείο του ναού και βρίσκεται στο κέντρο του Ιερού Βήματος. Συμβολίζει τον τόπο της ταφής του Χριστού. Πάνω στην Αγία Τράπεζα τοποθετούνται το Ευαγγέλιο, το Αντιμήνσιο, ο Σταυρός Ευλογίας, το Αρτοφόριο και τα κηροπήγια.
Κατασκευάζεται στο τέλος της ανοικοδόμησης του ναού με δύο τρόπους.
Ή στηριζόμενη σε ένα πόδι συμβολίζοντας τον Χριστό ή με τέσσερα πόδια συμβολίζοντας τους 4 ευαγγελιστές.
Στα εγκαίνια του ναού «καθαγιάζεται». Δηλαδή στην υπάρχουσα στο μέσον της Αγίας Τραπέζης οπής, τοποθετούνται λείψανα αγίων, γεμίζει την οπή, ο τελών τα εγκαίνια αρχιερέας, με γνήσιο μελισσοκέρι και αρωματικές ουσίες.
Εν συνεχεία πλένεται η πλάκα, αλείφεται με ιερό μύρο, τοποθετούνται στις γωνίες οι εικόνες των ευαγγελιστών και καλύπτεται ολόκληρη η πλάκα με μονοκόμματο άραφο ύφασμα το ονομαζόμενο κατασάρκιο. Μετά τον καθαγιασμό της Αγίας Τραπέζης δεν επιτρέπεται η μετακίνηση και μεταφορά της.
Πάνω στην Αγία Τράπεζα τελείται η Θεία Λειτουργία.
Ο 7ος κανών της Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου διατάσσει: «όσοι ούν σεπτοί ναοί καθιερώθησαν, εκτός αγίων λειψάνων μαρτύρων, ορίζομεν εν αυτοίς κατάθεσιν γενέσθαι λειψάνων μαρτύρων....»
Η συνήθεια αυτή επεκράτησε από τα πρώτα χριστιανικά χρόνια όπου κατά την εποχή των διωγμών ετελείτο η Θεία Λειτουργία στις κατακόμβες πάνω στους τάφους των πρώτων μαρτύρων.
Στην ορολογία της Λειτουργικής της Ορθόδοξης Εκκλησίας, Αγία Τράπεζα ονομάζεται τετράγωνο οικοδομημένο τραπέζι ("εκ πάσης ύλης στερεάς, οίον χρυσού, αργύρου και μαρμάρου"), πάνω στο οποίο τελείται το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας και ονομάζεται και Ιερό Θυσιαστήριο "διότι επ' αυτής τελείται η θυσία του Αμνού του Θεού υπέρ πάντων των πιστών, ζώντων και τεθνεώτων". Η Αγία Τράπεζα βρίσκεται μέσα στο Ιερό Βήμα και έχει σχήμα τετράγωνο για να συμβολίσει τη μετάδοση του σώματος και του αίματος του Χριστού «πανταχού της οικουμένης». Πάνω της βρίσκονται πάντοτε το Ιερό Αντιμήνσιο, ιερό κάλυμμα, ο Σταυρός ευλογίας, το Ιερό Ευαγγέλιο, το Ιερό Αρτοφόριο (ακίνητο) και το Αρτοφόριο των ασθενών (κινητό).
Σύμφωνα με την Ορθόδοξη Εκκλησία, η Αγία Τράπεζα συμβολίζει:
- «Την Τράπεζαν εκείνην, εφ' ης ο Ιησούς Χριστός εν τω μυστικω Δείπνω παρέδωκεν εις τους μαθητάς αυτού το μυστήριον της θείας ευχαριστίας».
- Τον Τάφο του Χριστού.
- Tους τάφους των αγίων Μαρτύρων.
- Τον θρόνο «του μεγάλου Βασιλέως, του Θεού» και για το λόγο αυτό το Ευαγγέλιο που βρίσκεται επάνω στην Αγία Τράπεζα «εικονίζει τον Χριστόν καθήμενον επί θρόνου».
Από το β' μισό του 4ου αιώνα, οι χριστιανοί, «προφανώς χάριν ασφαλείας, ετοποθέτουν τα ιερά σκηνώματα είτε υπό την Αγίαν Τράπεζαν, είτε υπ' αυτήν εντός υπογείου 'κρύπτης'». Ειδικότερα, στην Ελλάδα και στην Ανατολή γενικότερα η πλέον συνηθισμένη πρακτική είναι η τοποθέτηση Αγίων λειψάνων κατά τα Θυρανοίξια του Ιερού Ναού εντός ειδικής κρύπτης της Αγίας Τράπεζας που ονομάζεται «κατάθεσις, ή καταθέσιον ή εγκαίνιον».
No comments:
Post a Comment